آزمایش زیست شناسی اسمز (osmosis) یکی از مباحث در زیست شناسی و فیزیولوژی پدیده اسمز "Osmosis" هست. در این مطلب شما با یک آزمایش علمی ساده مفهوم اسمز را بصورت عملی فرا می‌گیرید. معنی کلمه اسمز " خاصیت نفوذ یک حل کننده( مانند آب) هست. این به معنی انتقال مولکولهای یک حلال از طریق یک غشای نیمه تراوا یا غشا با نفوذ پذیری انتخابی هست. غشای نیمه تراوا یا غشای نفوذ پذیری انتخابی یک نمونه از پوسته و غشایی هست که به مولکولها اجازه عبور می‌دهد. این انتقال از محلول با غلظت پایین به محلولی با غلظت بالاتر اتفاق می‌افتد. اسمز بطور واقعی در سطح سلولی بسیار زیاد اتفاق می‌افتد. در اینجا غشای سلولی همان نیمه تراوا هست که اجازه عبور مولکولهای آب را در هر صورت می‌دهد. اگر دنبال آزمایش های ساده برای دانش آموزان...

برای 119 نفر مفید

آزمایش زیست شناسی اسمز (osmosis)

یکی از مباحث در زیست شناسی و فیزیولوژی پدیده اسمز “Osmosis” هست. در این مطلب شما با یک آزمایش علمی ساده مفهوم اسمز را بصورت عملی فرا می‌گیرید. معنی کلمه اسمز ” خاصیت نفوذ یک حل کننده( مانند آب) هست. این به معنی انتقال مولکولهای یک حلال از طریق یک غشای نیمه تراوا یا غشا با نفوذ پذیری انتخابی هست.

غشای نیمه تراوا یا غشای نفوذ پذیری انتخابی یک نمونه از پوسته و غشایی هست که به مولکولها اجازه عبور می‌دهد. این انتقال از محلول با غلظت پایین به محلولی با غلظت بالاتر اتفاق می‌افتد. اسمز بطور واقعی در سطح سلولی بسیار زیاد اتفاق می‌افتد. در اینجا غشای سلولی همان نیمه تراوا هست که اجازه عبور مولکولهای آب را در هر صورت می‌دهد.

اگر دنبال آزمایش های ساده برای دانش آموزان هستید در ادامه با یک آزمایش ساده با سیب زمینی و نمک پدیده اسمز را به دانش آموزان نشان دهید. یک فعالیت علمی جالب و ساده برای درک بهتر مفاهیم زیست شناسی و فیزیولوژی هست.

چه نیاز هست:

• سیب زمینی پخته شده یک عدد
• سیب زمینی خام دو عدد
• چاقو
• نمک
• آب
• یک سینی بزرگ لبه‌دار

روش انجام آزمایش زیست شناسی اسمز :

• ابتدا هر سه سیب زمینی را پوست کنید.

• با چاقو ر سه سیب زمینی یک سوراخ درست کنید.

• هر سه سیب زمینی را در سینی کار هم بچینید و یک قاشق نمک در سوراخ یکی از سیب زمینی‌های خام اضافه کنید.

• همینطور یک قاشق نمک در سوراخ سیب زمینی پخته اضافه کنید. سیب زمینی خام آخر را همینطوری بگذارید، بماند.

• داخل سینی کمی آب اضافه کنید. مقدار آب نباید به اندازه‌ای باشد که به بالای سطح سیب زمینی برسد.

• بعد از مدتی خواهید دید که نمک سیب زمینی خام با آب حل شده و آب جمع شده است.

چه اتفاقی افتاد:

سیب زمینی پخته شده : برای پدیده اسمز لازم هست سلولها زنده باشند و جوشاندن سیب زمینی سلولهای آنرا می‌کشد و هیچ اسمزی اتفاق نمی‌افتد. آب بیرون سیب زمینی باقی می‌ماند و نمک خشک باقی می‌ماند.

سیب زمینی خام با نمک: نمک باعث می‌شود که آب از پوشش سلولهای سوراخ بیرون کشیده شود. همینطور غلظت محلول داخل سلولها خیلی کمتر از غلظت نمک هست. جابه‌جایی آب لایه به لایه تا سطح سیب زمینی پیشروی می‌کند.آب توسط نمک از داخل سلولها بدلیل پایین بودن غلظت محلول داخل بیرون کشیده می شود. این جابه‌جایی آب سطح به سطح تا لبه سیب زمینی پیشروی می‌کند و نتیجه نهایی باعث حل شدن نمک در آب و جذب آب داخل سینی توسط سیب زمینی خام هست.

سیب زمینی خام بدون نمک : خالی بودن سوراخ سیب زمینی بدون نمک به معنی این هست که ما غلظت بالاتر ” حلال” نداریم. هیچ پدیده اسمزی اتفاق نمی‌افتد و سوراخ سیب زمینی خشک باقی می‌ماند.

فیلم آزمایش زیست شناسی اسمز (osmosis)